Data delen in een ecosysteem, plaatje ter illustratie bij ITeX

Foto: Freepik

ITeX marktmonitor is de nieuwe monitor voor het meten van tevredenheid in samenwerkingen. Onderzoeksbureau Motivaction en het Digital Ecosystems Institute (DEI) ontwikkelen de ICT-markt de komende jaren gezamenlijk verder door de monitor uit te breiden. Het einddoel is het meten van volledige digitale ecosystemen.

Tekst: Eveline Meijer, Bart van der Linden, Iris Mathijssen

Het vertrekpunt van de ITeX Monitor in 2024 was het meten van de tevredenheid van ICT-relaties onder uitbestedende partijen. Niet alleen de klanten van betalende serviceproviders doen daaraan mee; alle uitbestedende partijen in Nederland delen hun ervaringen, benadrukt DEI-oprichter en -ceo Bart van der Linden. “Wij zijn een marktmonitor. Dus we bevragen zoveel mogelijk mensen die zich hiermee bezighouden. Denk aan strategisch leveranciers-, contract- en sourcing-managers, CIO’s en inkopers.”

Het belang van ITeX

Een onderzoek als de ITeX Monitor wordt steeds belangrijker, omdat de noodzaak groeit om samen te werken. Het DEI ontwikkelt dan ook een steeds grotere set aan tools om systeemveranderingen te realiseren. “We zien dat de maatschappelijke opgaven in allerlei sectoren groter worden Denk daarbij aan de noodzaak om woningen bij te bouwen, druk op de arbeidskrachten in de zorg en de noodzaak voor een succesvolle energietransitie. Om dat soort opgaven te realiseren, is samenwerken tussen organisaties in elke sector cruciaal. Misschien is samenwerken tussen organisaties wel minstens zo belangrijk. Daardoor zie je dat steeds meer organisaties die binnen sectoren ecosystemen orkestreren elkaar opzoeken”, aldus Van der Linden.

Organisaties die ecosystemen orkestreren of regisseren noemen we ‘orchestrator organisaties’. Denk aan een VZVZ in de gezondheidszorg, digiGO in bouwsector of MFF BAS in de energiesector. Deze organisaties stimuleren het delen van data in een sector. Dit doen ze door de wet te handhaven of door organisatie te verleiden dit te doen. Datadelen is immers hét middel om de samenwerking tussen (publieke en private) organisaties te versnellen.
Meer weten over de ITeX Monitor? Je leest het hier

Op dit punt komt de ICT-afdeling van zo’n organisatie om de hoek kijken. Zij zullen de organisatie in staat moeten stellen om datadelen mogelijk te maken. Om de complexiteit compleet te maken, besteden veel organisaties ICT uit aan serviceproviders. “Dat betekent dat je beter moet gaan samenwerken. Een hoge tevredenheid betekent dat je, mijns inziens, goed met elkaar samenwerkt.”

Van 1-1 metingen naar het meten van het volledige ecosysteem

De tevredenheid over ICT-providers wordt al jaren gemeten. Denk aan het onderzoek van Whitelane, die dit in meerdere landen doet. In het verleden was in Nederland de ITX Monitor van Giarte de standaard. Sinds dit jaar werken Motivaction en het DEI samen om de ITeX Monitor tot de nieuwe standaard te maken. En die is breder dan de andere onderzoeken. Naast de tevredenheid over de serviceproviders, onderzoekt de ITeX Monitor ook hoe tevreden serviceproviders zijn over het opdrachtgeverschap van de uitbesteders.

De komende jaren gaat de ITeX Monitor nog beter inzicht geven in ecosysteem: als duidelijk wordt hoe het zit met de tevredenheid in verschillende digitale ecosystemen in verschillende sectoren, geeft dat een goed beeld van de ontwikkelingen in de markt.

Doen ze dat stapje extra om te zorgen dat je samen succesvol bent? Zit daar wederkerigheid in?

Daarom moet de ITeX Monitor in de toekomst breder worden dan deze nu is. Uiteindelijk moeten alle partners in een ecosysteem – dus de uitbesteders en alle serviceproviders – elkaar kunnen beoordelen. Alle partijen werken immers met elkaar samen aan een gemeenschappelijke doelstelling. “Hopelijk hebben we dan over een paar jaar een onderzoek waar een serviceprovider kan zeggen: ik heb tien relaties in verschillende ecosystemen en er zijn tien van die metingen geweest waarin ik goed uit de bus kwam, dus ik ben een goede partner in een ecosysteem”, zegt Van der Linden.

Daarvoor is belangrijk dat niet alleen de tevredenheid gemeten wordt, maar ook hoe de partij zich gedraagt in het ecosysteem. Als ecosysteem wil je immers weten: past deze partij qua cultuur ook bij ons? “Dus je kunt ook vragen of een partij innovatief is. Of dat een partij anderen helpt en niet direct met een factuur komt. Doen ze dat stapje extra om te zorgen dat je samen succesvol bent? Zit daar wederkerigheid in?”

Diversiteit

Iris Mathijssen, verantwoordelijk voor de ITeX Monitor bij het DEI, vult aan: “We willen zorgen dat je dit ook kunt gebruiken op het moment dat één van de partijen in het ecosysteem stopt of failliet gaat. Dat soort dingen gebeuren nu eenmaal. Maar dan wil je wel de juiste informatie hebben om een passende vervanging te vinden. Dus welke variabelen in dat samenwerkingsverband zoek je dan?”

Juist omdat ieder ecosysteem anders is en er altijd andere behoeften zijn, is het belangrijk dat er diversiteit zit in de ITeX Monitor. In tegenstelling tot sommige andere onderzoeken worden dan ook geen partijen uitgesloten. Hoe groot of klein een organisatie ook is, er kan altijd een beoordeling gegeven worden.

De ITeX Monitor en ITeX Opdrachtgeverschap Monitor lopen nog. Doe mee en deel jouw ervaringen.

“Diversiteit kan heel belangrijk zijn in een ecosysteem. Iedereen heeft dan een andere kracht waar je gebruik van kunt maken”, verklaart Mathijssen. “Misschien zoek je daarom wel een partij die heel anders is dan wat je nu al hebt. Misschien wil je een jong, klein bedrijf met een frisse blik. Of zoek je een partij waar je kunt helpen om nieuwe mensen op te leiden.”

Volgende stappen

Deze visie realiteit maken, verloopt stapsgewijs. In 2024 werd de eerste stap gezet: niet alleen kunnen opdrachtgevers serviceproviders beoordelen, maar serviceproviders kunnen in de nieuwe ITeX Opdrachtgeverschap Monitor ook hun mening geven over de uitbesteder. “Je zit altijd in een relatie, dus je kunt niet alleen maar tegen een ander zeggen dat diegene het beter moet doen, zonder zelf feedback te ontvangen. Je moet beide kanten meten”, verklaart Van der Linden.

In de eerste editie worden de beoordelingen over de uitbestedende partijen weergegeven per sector. De ITeX Opdrachtgeverschap Monitor geeft dus aan hoe serviceproviders denken over uitbesteders in bijvoorbeeld de bouwsector, energiesector of in de zorg. Volgend jaar gaan we ervoor dat er voldoende data is om ook op organisatieniveau uitspraken te doen.

Begin volgend jaar zal waarschijnlijk een eerste pilot gedaan kan worden van het meten van een geheel ecosysteem. En zo wordt stap voor stap gewerkt aan een meting van complete ecosystemen.